Model plonowania szparaga (2007)

Mikołaj Knaflewski, Stachowiak Jerzy, Włodzimierz Krzesiński; 29/2004/IG

Celem projektu było opracowanie matematycznego modelu plonowania szparaga. Podstawą do opracowania tego modelu był bilans cukrów w różnych organach rośliny. Uwzględniono również przemiany cukrów zachodzące w różnych fazach wzrostu i rozwoju szparaga oraz wpływ czynników środowiska na te przemiany. Model ten składa się z kilku submodeli i charakteryzuje wpływ temperatury powietrza i gleby, promieniowania słonecznego oraz długości okresu zbiorów na plonowanie.

Szparagi uprawiano w kamerze wegetacyjnej i tunelu foliowym metodą aeroponiczną, która umożliwia oszacowanie ilości cukrów w całej roślinie. W warunkach polowych nie bowiem możliwa analiza całego systemu korzeniowego. Wyniki uzyskane w uprawie aeroponicznej porównano z wynikami z uprawy polowej. W doświadczeniu polowym badano wpływ długości okresu zbiorów na plon, zawartość cukrów i wytwarzanie pędów.

Wykazano ścisłą korelację pomiędzy ilością cukrów w karpie a plonowaniem i wyrastaniem pędów asymilacyjnych. Współczynnik korelacji pomiędzy tymi zależnościami był dużo większy niż dla korelacji pomiędzy stężeniem cukrów a plonem. Zależność ta, szeroko opisywana w literaturze, jest podstawą działania istniejących systemów wspomagania decyzji dotyczących planowania długości okresu zbiorów. Stwierdzono, że im więcej było cukrów w karpie, tym wcześniej rozpoczynały się zbiory wypustek. Istniała również korelacja pomiędzy wielkością karpy a plonem oraz wielkością karpy a masą pędów asymilacyjnych.

Na podstawie uzyskanych wyników, opracowano model matematyczny opisujący wpływ temperatury i promieniowania fotosyntetycznie aktywnego (PAR) na wzrost i plonowanie szparaga. W modelu zawarto równania opisujące absorpcję światła poprzez pędy asymilacyjne, natężenie fotosyntezy i oddychania w zależności od temperatury i natężenia PAR, wzrost systemu korzeniowego oraz gromadzenie w nim cukrów, jak również równania charakteryzujące plonowanie i wyrastanie pędów asymilacyjnych w zależności od ilości cukrów w karpie i temperatury. Weryfikacja opracowanego modelu na podstawie wyników uzyskanych z doświadczeń polowych wykazała dużą zgodność pomiędzy wynikami przeprowadzonych symulacji z wynikami uzyskanymi w polu. Opracowano program komputerowy wykorzystujący zbudowany model do przeprowadzenia komputerowej symulacji wzrostu i plonowania szparaga